Romantik ilgilerde sıklıkla karşılaşılıyor
Kişinin kendi çıkarları uğruna karşısındaki bireyi manipülatif bir halde yanıltması yahut aldatması “gaslighting davranışı” olarak tanımlanıyor. Gaslighting uygulayan şahısların karşı tarafa ziyan veren davranışlarının farkında olduklarını belirten uzmanlar, karşılarındaki şahısların hislerini ve önceliklerini görmezden gelip kıymetsiz kılarak otorite ve denetimlerini artırmayı amaçladıklarını tabir ediyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Gaslighting anlık olaylarla belirlenemiyor ve sıklıka romantik bağlarda, iş hayatında ve ailevi bağlantılarda karşılaşılıyor. Mağdur uygulayan bireye karşı patolojik bağlılık hissediyor ve baş edebilmek için öncelikle ortaya ara koyulması gerekiyor” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, romantik bağlarda, iş hayatında ve ailevi ilgilerde karşılaşılan gaslighting davranışı ile ilgili kıymetli açıklamalarda bulundu ve tavsiyelerini paylaştı.
Zarar veren davranışların farkında oluyorlar
Kişinin kendi çıkarları uğruna karşısındaki bireyi manipülatif bir formda yanıltması yahut aldatmasının gaslighting davranışı olarak tanımlandığını belirten NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Gaslighting uygulayan bireylerin birden fazla, karşı tarafa ziyan veren davranışlarının farkındadır. Buradaki temel hedef karşıdakinin niyet süreçlerinde dengesizlik yaratmak, kendisinde bir sorun ya da sorun ağı olduğunu düşündürmek ve böylece hayatı üzerinde denetim sahibi olmaktır. Sonuncu gaye, gerçekte haklı ya da gerçek olması değil mağdurun onun haklılığına ya da doğruluğuna inanması ve boyun eğmesidir” dedi.
Gaslighting ile otoriteyi artırmaya çabalıyorlar
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, gaslighting uygulayan bireylerin ekseriyetle narsistik kişilik özelliklerine sahip bireyler olduklarına dikkat çekti ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu şahıslar eleştirilmeye tahammülsüz olup diğerlerini çarçabuk yargılayan, daima beğenilme gereksinimi hisseden, zayıflıklarını ya da yanılgılarını reddeden, benlik hürmetini tehdit eden şahısları değersizleştiren, diğerlerinin kanılarını, hislerini ve önceliklerini görmezden gelip bedelsiz kılan, karşısındakini sıklıkla küçük düşüren, aşağılık hissettiren ve bundan pişmanlık duymayan, öngörülemeyen ruh hali değişimlerine sahip, olayları dramatize etmeye eğilimli, abartılı benlik hürmetine sahip bireylerdir. Lakin gaslighting ile narsisizm ortasında kimi farklılıklar bulunuyor. Narsistler diğerlerinden gelen hürmet, hayranlık ve sevgiden beslenirken, gaslighting yapanlar diğerlerinin onlara boyun eğmesini isterler. Narsist birey kendi kırılgan öz pahasını artırmak için bu çeşit davranışlarda bulunurken, gaslighting yapanlar ise otorite ve denetimlerini artırmayı amaçlıyorlar.”
Mağdur patolojik bağlılık hissediyor
Gaslighting’in mağdurun hislerini, davranışlarını ve kim olduğunu sorgulamasına, çaresizlik ve değersizlik hislerini ağır formda hissetmesine, benlik algısı ve öz kıymetini yitirmesine neden olduğunu tabir eden Dr. Erman Şentürk, “Gaslighting’e maruz kalan kişi, tüm bu nedenlerle kendisini manipüle eden bireye patolojik bir bağlılık hisseder. Maruz kaldığı duygusal manipülasyonlar, kişinin kendisinden dahi kuşku eder hale gelmesine ve akıl sıhhatini sorgulamasına sebep olur. Kendi akıl sıhhatini, hislerini, zekasını ve bedellerini sorgular hale gelen bu şahıslar vakitle kendilerini epeyce karamsar, mutsuz, yetersiz, hatalı yahut kusurlu hissedebilirler. Gaslighting, anksiyete bozukluğu ya da depresyon üzere psikiyatrik hastalıkların habercisi olabilir ve şiddetine, maruziyet müddetine bağlı olarak kişiyi intihara kadar sürükleyebilir” diye konuştu.
Sıklıkla romantik bağlantılarda karşılaşılıyor
Psikolojik manipülasyonların farklı formlarda ve durumlarda ortaya çıkabildiğine dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Gaslighting, sıklıkla romantik bağlarda, iş hayatında ve ailevi münasebetler içinde karşımıza çıkıyor. Gaslighting ile baş edebilmek için öncelikle maruz kalınan durumun fark edilmesi gerekiyor. Palavra söylemek, geçmişteki telaffuzlarını yahut var olan durumu inkar etmek, yaptığı yanılgıyı kabul etmemek, karşıdakini dinlemeyi reddetmek, onu kıymetsiz hissettirmek, söylediklerinin bir türlü anlaşılmadığını söz ederek karşıdakini suçlamak, tartışılan mevzuyu çarpıtmak ve kendi istediği tarafa çekmek, karşıdakinin hislerini ve kanılarını küçümsemek, kıymetsizleştirmek, aşağılamak, daima olarak karşıdakini suçlamak, karşıdakine akıl sıhhatinin bozuk olduğunu söylemek ya da bunu ima etmek sıklıkla karşılaşılan birtakım ruhsal manipülasyon örnekleridir.”
Anlık yaşanan olaylarla belirlenemiyor
Gaslighting’in anlık yaşanan olaylarla belirlenemediğini kaydeden Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Mağdur şahıslar bir müddettir kısmen farkında oldukları ya da hiç farkında olmadıkları, tam olarak ne olduğunu, ne yaşadıklarını anlamlandıramadıkları bu manipülasyona maruz kalıyorlardır. Bu süreç ile baş edebilmek için öncelikle üstte belirtilen gaslighting tekniklerini biliyor ve fark ediyor olmaları büyük değer taşır. Gaslighting’e daha fazla maruz kalmamak için bunu uygulayan kişi ya da şahıslar ile ortaya uzaklık koymakta zorlanılırsa yahut bu manipülasyonlar sonrasında ruhsal olarak ziyan görüldüğü düşünülüyorsa bir ruh sıhhati uzmanı ile görüşülerek terapi sürecine başlanması uygun olacaktır” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
