Geçtiğimiz yıllarda dünyada global çapta bir salgına neden olan domuz gribi son devirlerde de yaygın olarak görülüyor. Influenza A virüsünün H1N1 alt kümesi nedeni ile oluşan, belirtileri öbür grip çeşitleri ve Covid- 19 ile karışan domuz gribi konusunda dikkatli olunması, şahsî tedbirlerin alınması değer taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. Yusuf Emre Uzun, domuz gribi ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Domuz gribi vakaları gün geçtikçe artıyor
Grip, influenza ismiyle bilinen virüsler nedeniyle oluşan yüksek ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, kuru öksürük üzere belirtilerle ortaya çıkan bir enfeksiyon hastalığıdır. İnfluenza virüsleri ‘Orthomiyxoviridae’ ailesinin bir üyesidir. Antijenik yapılarına nazaran tiplere (İnfluenza A, B, C, D) ve dış zarfta bulunan proteinlerine -hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N)- nazaran alt kümelere (H1N1, H3N2 gibi) ayrılırlar. İnfluenza A ve B virüsleri insanlarda hastalık yapabilmektedir. (İnfluenza A insan, domuz, at, kanatlı hayvanlar, İnfluenza B yalnızca insanlar) İnfluenza A virüsünün değerli bir özelliği farklı çeşitlere ilişkin alt kümelerin, birbirinden genetik malzeme alışverişine açık ve bu biçimde farklı bir virüsün oluşmasına da son derece elverişli olmasıdır. Bu durum virüsün, yeni enfeksiyonlar oluşturmasına, epidemilere ve pandemilere neden olmasına yol açar. Birinci olarak 2009 yılında Meksika’da tanımlanan “domuz gribi” ise influenza A virüsünün H1N1 alt kümesi nedeni ile oluşur. H1N1 2009-2010 yıllarında global çapta salgına sebep olmuştur.
Bu belirtilere dikkat edin
Domuz gribi belirtileri öbür yaygın grip tipleriyle birebirdir. Domuz gribi semptomları bilhassa Covid-19 semptomlarına da benzerlik gösterebilir ve bu iki hastalık çarçabuk karıştırılabilir. Bilhassa altta yatan sıhhat problemleri ve hastalıkları bulunanlar daha yüksek risk altındadır. Akciğer enfeksiyonu (pnömoni) ve teneffüs yetmezliği hayatı tehdit edebilir. Uzun periyodik ve dirençli ateş, genel durum bozukluğu, teneffüs sorunu, şuur bulanıklığı üzere bulguların varlığında kesinlikle doktora başvurulmalıdır.
Domuz gribinin en önemli belirtileri şöyle sıralanmaktadır:
- Ateş,
- Öksürük,
- Boğaz ağrısı,
- Kas-eklem ağrısı,
- Baş ağrısı,
- Üşüme, titreme
- Yorgunluk hissi
- İshal, mide bulantısı ve kusma (nadir)
Testinizi yaptırın
Grip ya da domuz gribi olduğu düşünülen hastalarda uygun testler yapıldığında, hastalığın tanısı konulabilir. İnfluenza tanısı için çeşitli laboratuvar test sistemleri kullanılabilir. Bu testler şöyle sıralanmaktadır:
- Nükleik asit amplifikasyon testleri (RT-PCR)
- Hızlı antijen testleri
- Kültür – virüs izolasyonu
- Serolojik teşhis (antikor testleri)
- ELISA
Günlük pratikte muteber ve süratli sonuç vermeleri nedeniyle en sık kullanılan formüller PCR ve süratli antijen testleridir. Bu testler için en ülkü örnek nazofarengeal sürüntü örneği olup, burundan ve boğazın içinden bir pamuklu çubuk ile örnek alınarak elde edilir.
Hızlı antijen testleri ile İnfluenza A ve İnfluenza B varlığı tespit edilebilir iken, PCR testi ile alt küme (H1N1-domuz gribi) tahlilleri yapılabilmektedir.
Risk grubundaysanız dikkat!
Domuz gribi, rastgele bir tedavi uygulanmaksızın bizatihi güzelleşebilir. Lakin risk kümesindeki şahıslarda, kesinlikle domuz gribi tedavi edilmelidir. Risk kümesindeki bireyler şöyle sıralanmaktadır:
- Hamileler
- 6-59 ay ortası çocuklar ile 50 yaş üstü yetişkinler
- Kronik hastalığı olanlar: Astım dahil kronik akciğer hastalığı, diyabet, metabolik hastalıklar, kalp hastalığı, kronik karaciğer, kronik böbrek hastalığı, nörolojik hastalıkları olanlar
- Bağışıklığı baskılanmış hastalar
- Obezite hastası kişiler
- Sağlık çalışanları
- Özellikle 6 aydan küçük çocuklarla temasta bulunanlar
- 5 yaş altı ve 50 yaş üstü bireylerin konut temaslıları ve bakım verenler
Aşılanma önemli
Her yıl yenilenen mevsimsel grip aşıları, H1N1 (domuz gribi aşısı) ve H3N2 üzere o yılki grip mevsiminde en yaygın olması beklenen üç yahut dört grip virüsüne karşı müdafaa sağlar. Bu nedenle grip aşısının her yıl Ekim ayında yaptırılması gerekmektedir. Lakin risk kümesindeki şahıslar, daha evvel yaptırmadılarsa, Şubat ayına kadar aşıyı yaptırabilirler. Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC) 6 aydan büyük herkes için yıllık grip aşısı yapılmasını önermektedir. Domuz gribinin tedavisinde istirahat ve takviye tedavilerinin yanı sıra influenza virüsünde tesirli antiviral ilaçlar kullanılabilir. İnfluenza ile bağlantılı ateş, baş ağrısı ve miyalji (kas ağrısı) üzere semptomları tedavi etmek için parasetamol yahut nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
Korunmak için bu tedbirleri kesinlikle alın
Grip (influenza) virüsü damlacık yoluyla bulaşır. Öksürüp hapşıran kişi, virüs içeren çok sayıda damlacığı etrafa yayar. Bu damlacıkların ağız, burun ya da gözlerimize ulaşması ile hastalık bulaşır. Bu nedenle gripli bir kişi virüsü etrafa yaymamak için öksürüp hapşırırken ağzını bir mendille, mendil bulamıyorsa kolları ile kapatmalıdır. Ellere hapşırmak en tehlikeli olanıdır. Ellere bulaşan virüs buradan dokunulan her yere yayılır. Gripli kişi sık sık ellerini yıkamalıdır. Su ve sabun bulunamadığı durumda el antiseptikleri ile eller ovalanarak da paklık sağlanabilir. Domuz gribinin bulaşması mevsimsel griple birebirdir, fakat H1N1 yani domuz gribi domuz eti yenildiği için bulaşmaz. Gribin toplumda yayılmaması için, virüsün en çok saçıldığı hastalığın birinci günlerinde, okula, işe gidilmeyip konutta istirahat edilmelidir. Mesken halkını korumak için eller sık sık yıkanmalı, oda havalandırılmalıdır. Bilhassa yakınında hastalığın ağır seyretme riski olan bireyler varsa hasta kişinin maske takması faydalı olacaktır. Maske, ağız ve burunu tam kapamalı, ıslandığında değiştirilip eller yıkanmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
